Gdy prowadziłam szkolenia dla rodziców z cyklu ” Indywidualne podejście do dzieci ” to rodzice bardzo często wyrażali swój żal, że ich rodzice nie mieli tej wiedzy i nie traktowali ich jako unikalnych istot. “Nikt nie postrzegał mnie takim, jakim naprawdę byłem” – mówili prawnicy, lekarze, przedsiębiorcy, aktorzy… smutne!
Tymczasem każdy z nas rodzi się jako niepowtarzalna indywidualność i warto dostrzec w naszych dzieciach tę unikalną wartość, która jest ukryta gdzieś wewnątrz . Każde z nich rodzi się z zespołem cech, który nazywamy osobowością/ temperamentem, a to warunkuje jak odbieramy świat, co jest dla nich ważne i siłę reakcji na bodźce. Aby kształtować dziecko jego charakter w sposób właściwy dobrze jest wiedzieć z kim mamy do czynienia, gdyż ma to wpływ na to jak je będziemy motywować, organizować czas i na co trzeba będzie szczególnie zwrócić uwagę. Oczywiście mamy wiele typologii temperamentów i osobowości – 4, 6, 8, 12 elementowych. Ja posługuje się tą wg Hipokratesa, którą unowocześnił Eysenk.
Mamy cztery typy temperamentów:
Flegmatyk jest spokojnym introwertykiem i naturalnym dyplomatą. Jest łagodny, wyrozumiały i ugodowy lubi odpoczynek, sprawia wrażenie leniwego, gdyż nigdzie mu się nie spieszy. Dobrze pasuje do niego hasło: “siła spokoju ” i piosenka o świętym spokoju (M. Rodowicz). Jednak potrafi wytrwale pracować i dawać innym wsparcie, gdyż jest wspaniałym, wiernym przyjacielem. Jako dziecko jest spokojny, nieco powolny i wyzwaniem dla rodziców jest to, by uczyć go działać w oparciu o własne tempo ale stale przyspieszając.
1. Flegmatyk jest spokojnym introwertykiem i naturalnym dyplomatą. Jest łagodny, wyrozumiały i ugodowy lubi odpoczynek, sprawia wrażenie leniwego, gdyż nigdzie mu się nie spieszy. Dobrze pasuje do niego hasło: “siła spokoju ” i piosenka o świętym spokoju (M. Rodowicz). Jednak potrafi wytrwale pracować i dawać innym wsparcie, gdyż jest wspaniałym, wiernym przyjacielem. Jako dziecko jest spokojny, nieco powolny i wyzwaniem dla rodziców jest to, by uczyć go działać w oparciu o własne tempo ale stale przyspieszając.
2. Melancholik to perfekcjonista introwertyk. Jego głównym imperatywem istnienia jest dążenie do perfekcji. A ponieważ mało jest rzeczy perfekcyjnych łatwo wpada w przygnębienie, pesymizm i marudzi. Będzie świetnym naukowcem, muzykiem i będzie cenił przebywanie, pracę w samotności. Jako dziecko będzie poważnie i krytycznie patrzył na świat i rodziców.
Jego dosyć schematyczne myślenie będzie wymagało stałej rutyny i powtarzalności.
3. Choleryk to ekstrawertyk ” dominator”. Uwielbia zarządzać i kontrolować. Bardzo szybko orientujemy się, że urodził nam się taki mały ktoś, bo od urodzenia próbuje zarządzać całym domem. Zanim nauczy się kontrolować swoje emocje jest egotyczny, niecierpliwy, porywczy. Jednak później jest naturalnym liderem, który nie boi się wyzwań. Wulkan energii.
4. Sangwinik to radosny ekstrawertyk. To osoba żywa, lubiąca zabawę, optymistyczna i inspirującą. Jako dziecko dużo się śmieje i trzeba się ciągle z nią bawić, bo szybko się nudzi. Z jednej strony dużo daje uśmiechu z drugiej potrzebuje mnóstwa uwagi. Ma także tendencje do dramatyzowania i koloryzowania. Każdy jest zazwyczaj mieszanką 2 temperamentów. Mamy skrajnych ekstrawertyków czyli choleryka- sangwinika i sangwinika-choleryka (w zależności od tego, który temperament dominuje). Skrajnych introwertyków czyli melancholika- flegmatyka i flegmatyka- melancholika.
Są też typy mieszane ( ekstrawertyczno-introwertyczne) czyli choleryk-melancholik i sangwinik- flegmatyk. Oczywiście są to podziały uproszczone, gdyż nie ma na świecie dwóch takich samych istot. Na ostateczny kształt naszej osobowości będą miały także wpływ takie czynniki jak: style wychowawcze, osobowości naszych rodziców, poziom dysfunkcji w rodzinie oraz czynniki społeczne (poziom wykształcenia, zamożności, wojny, konflikty…)
Nie mniej jednak wiedza o wrodzonym temperamencie dziecka daje rodzicowi wiele cennych wskazówek wychowawczych i pozwala zindywidualizować podejście do każdego dziecka. Sprawia też, ze wychowanie naszych pociech staje się przygodą!